Tuổi thơ của bạn ảnh hưởng thế nào đến cách thể hiện tình yêu?

Mỗi người có những lựa chọn khác nhau để trở thành một người theo ý mình mong muốn. Tuy vậy ở một mức độ nào đó môi trường và cách giáo dục từ nhỏ đã ảnh hưởng đến hành vi và cảm xúc của chúng ta. Cách chúng ta phản ứng với các tình huống trong cuộc sống được hình thành từ rất sớm - từ khi mà con người có những nhận thức đầu tiên về môi trường xung quanh.

Khi hiểu được cách mà chúng ta yêu và bày tỏ tình yêu, chúng ta sẽ hiểu được nó ảnh hưởng đến mối quan hệ như thế nào. Theo tiến sĩ Millen và Kay Yerkovich, có 5 kiểu bày tỏ khi yêu của con người:

1. Người làm hài lòng (The Pleaser):

Những người này sinh ra trong gia đình được bao bọc hoặc khắt khe quá mức. Khi còn nhỏ họ cố gắng trở thành phiên bản tốt hơn của mình để không phải nhận phản ứng tiêu cực từ bố mẹ. Đứa trẻ khi đó không chú trọng vào cảm giác thoải mái của mình mà lại dành toàn bộ thời gian và năng lượng để làm hài lòng bố mẹ.

Những đứa trẻ này cũng thường có xu hướng nhượng bộ để được yên ổn. Chúng cảm thấy khó nói không vì rất sợ xung đột. Thậm chí chúng nói dối để tránh phật ý người khác. Khi lớn lên vòng luẩn quẩn này được lặp lại khi chúng tiếp tục dò xét tâm trạng người khác để làm hài lòng. Vấn đề là chúng ta không thể luôn làm ai đó hài lòng. Và vì thế những người này có xu hướng buồn bã và chạy trốn khỏi mối quan hệ.

Giải pháp để có những mối quan hệ ổn định đó là:

+ Dừng ngay việc cố gắng làm mọi thứ vì người khác và tập trung vào chính bản thân mình

+ Thiết lập ranh giới rõ ràng

+ Đưa ra quan điểm chân thật về cảm xúc của mình thay vì chỉ quan tâm đến điều mà người khác muốn nghe

2. Người làm nạn nhân (The Victim)

Những người này lớn lên trong ngôi nhà đầy hỗn loạn và đặc sản là bạo lực gia đình. Những đứa trẻ ngay từ sớm đã phải học cách tránh rắc rối và không tập trung vào bản thân để có được sự yên ổn. Để đối phó với phụ huynh bạo lực, trẻ sớm tự học cách im lặng và chạy trốn khỏi hiện tại bằng việc xây dựng nên một thế giới tốt đẹp hơn ở trong trí tưởng tượng. Đó là cách duy nhất để không còn thấy đau khổ.

Khi lớn lên những người này sẽ trở thành người có lòng tự trọng thấp và luôn vật lộn trong lo lắng và trầm cảm. Họ cũng có xu hướng kết hôn với những người thích kiểm soát giống như cha mẹ họ. Người đó lại tiếp tục học cách tự thay đổi bản thân và âm thầm chịu đựng. Họ không tin là mình có thể có được hạnh phúc và bình yên. Để cải thiện tình hình hiện tại và có những mối quan hệ tích cực họ cần:

+ Học cách yêu bản thân

+ Dũng cảm vùng dậy để bảo vệ mình khỏi bất cứ ai bắt nạt và chà đạp lên cảm xúc

3. Người thích kiểm soát (The Controller)

Những người này lớn lên trong gia đình thiếu tình yêu thương che chở vì thế ngay từ nhỏ đứa trẻ đã phải học cách xù lông nhím để bảo vệ mình. Chúng có cảm giác mình luôn phải kiểm soát mọi thứ để tránh bị tổn thương, những cảm xúc tiêu cực, sự sợ hãi, bị bỏ rơi…

Những người có xu hướng kiểm soát không nghĩ là càng tức giận càng thể hiện sự yếu đuối nên họ dùng nó như một vũ khí để duy trì sức mạnh. Họ có thể có xu hướng bảo thủ, một số khác lại khó đoán hơn. Tuy vậy họ đều không dám bước ra khỏi vùng an toàn vì khi đó họ cảm thấy không được bảo vệ. Họ thích tự giải quyết vấn đề và theo cách của mình nếu không sẽ cảm thấy rất tức giận. Để giải quyết tình trạng bế tắc hiện tại, họ cần:

+ Học cách nhẹ nhàng, mở lòng và tin tưởng người khác

+ Kiểm soát cơn giận để không gây tổn thương thêm cho mình và người xung quanh

4. Người thiếu quyết đoán (do dự) (The Vacillator)

Họ lớn lên trong gia đình lộn xộn. Ngay từ nhỏ họ đã nhận ra rằng nhu cầu của họ không được bố mẹ ưu tiên hàng đầu. Nếu không cảm nhận được tình yêu thương ổn định từ bố mẹ họ sẽ cảm thấy mình bị bỏ rơi. Tuy vậy khi bố mẹ quan tâm thì họ lại thấy tức giận và từ chối điều đó.

Khi trưởng thành, những người này đi tìm kiếm tình yêu thương mà đáng ra họ sẽ nhận được khi còn nhỏ. Tuy vậy thay vì nhìn vào thực tế họ lại có xu hướng lý tưởng hóa mối quan hệ mới. Hệ quả tất yếu là họ sẽ nhanh chóng cảm thấy thất vọng và thay vì cố gắng trò chuyện thẳng thắn để thay đổi họ lại cảm thấy chán nản nhiều hơn. Những người này trở nên nhạy cảm và để ý tiểu tiết. Họ cũng cảm thấy bị hiểu lầm và chịu nhiều căng thẳng trong mối quan hệ. Để giải quyết vấn đề này họ cần:

+ Học cách tự điều chỉnh và cân bằng cảm xúc của bản thân

+ Cần tỉnh táo và hiểu rõ tính cách của ai đó trước khi bước chân vào mối quan hệ.

5. Người lảng tránh (The Avoider)

Những người này thường lớn lên trong gia đình thiếu tình yêu thương và luôn coi trọng sự độc lập của trẻ. Khi còn nhỏ họ đã học được cách tự chăm sóc mình từ rất sớm đồng thời trì hoãn cảm xúc của mình để chống lại cảm giác lo lắng vì thiếu hoặc không có tình yêu thương của bố mẹ.

Họ tự cho rằng mình thích ở một mình mặc dù điều này là do lý trí chứ không phải cảm xúc. Họ cũng cảm thấy khó chịu khi thấy những người xung quanh có thể bộc lộ nhiều cảm xúc mạnh mẽ. Những người tránh né cần:

+ Học cách mở lòng

+ Học cách thể hiện cảm xúc chân thật thay vì dấu diếm nó.

Mình đã từng chứng kiến những gia đình tập cho trẻ độc lập từ rất sớm. Vào lúc con cần tình yêu thương nhất thì lại phải tự mình làm mọi thứ, thiếu những cái ôm ấp vỗ về, thiếu bàn tay bố mẹ nâng niu dỗ dành khi khóc lóc. Những đứa trẻ này luôn rất thành thạo trong việc trì hoãn và phủ nhận cảm xúc của bản thân vì không được đáp ứng đủ yêu thương khi còn nhỏ. Chúng sợ rằng nếu bày tỏ quá nhiều cảm xúc và thể hiện suy nghĩ thật của mình có thể bị từ chối như cách bố mẹ đã làm. Hệ quả là chúng trở thành người lớn vô cảm và lảng tránh tình yêu, thích ở một mình để cảm thấy an toàn.

Có rất nhiều cách chúng ta bày tỏ tình cảm của mình khi yêu, nó có thể do bạn tự quyết định và đôi khi nó cũng do những tiềm thức từ quá khứ. Cách tốt nhất để cải thiện những mâu thuẫn hiện tại là hiểu về vết thương lòng trong quá khứ, liên hệ với cách bạn đang đối xử với mình và các mối quan hệ hiện tại.

Trong khóa học sắp tới của mình về Heal Circle – Chữa lành đứa trẻ bên trong có hướng dẫn bạn từng bước chữa lành cho bản thân mình. Bạn có thể đăng ký vào danh sách chờ để có thể tự chủ tinh thần.

My Nguyen

Chuyên gia tâm lý và chữa lành

Nguồn: https://bit.ly/3lOIU7H