Làm thế nào để chữa lành vết thương của mẹ (the mother wound) ?

Lan Anh là một cô gái hiền lành ngoan ngoãn và rất biết cách chiều chồng. Từ nhỏ cô đã được dạy phải là một người mẹ hiền dịu và người vợ đảm đang. Một lần mẹ Lan Anh đến chơi nhà thấy Huy - chồng cô rửa bát liền kéo cô vào nói rằng ‘Tại sao con lại để chồng rửa bát thế kia”, rồi là “Vợ thì phải chăm sóc chồng chứ”. Lan Anh thì cảm thấy việc chia sẻ công việc nhà, chăm sóc con cái là điều đúng đắn. Tuy vậy nhiều lúc cô cảm thấy thật khó để thay đổi suy nghĩ này của mẹ.

Chuyện nhà Lan Anh chỉ là một ví dụ về cách những người mẹ áp đặt lối sống cũng như cách làm vợ làm mẹ của mình lên con cái. Mình còn biết có những người cha người mẹ dù biết con gái bị chồng bạo hành nhưng vẫn khuyên con chịu đựng và không được phép ly hôn. Lối suy nghĩ, hành động này của những người mẹ tuy vô lý và đôi khi chúng ta có thể ý thức được rằng như vậy là không tốt nhưng vẫn không thể thay đổi được. Trong tâm lý học có một khái niệm về vết thương lòng của mẹ có thể giải thích cho điều này.

Vết thương lòng của mẹ (the mother wound) có thể được định nghĩa là sự thiếu kết nối giữa mẹ và con cái từ khi chúng còn nhỏ. Người mẹ có thể có mặt và vẫn thực hiện vai trò làm mẹ nhưng lại không đáp ứng đầy đủ nhu cầu được yêu thương chăm sóc của con mình. Hoặc tệ hơn, đôi khi có người mẹ không chăm sóc, quát mắng, bạo hành thậm chí bỏ rơi con mình. Vấn đề là vết thương lòng của mẹ là sự lặp lại từ những thế hệ trước - điều mà nằm ngoài tầm kiểm soát của chúng ta.

Hiểu về vết thương lòng của mẹ không phải là để chúng ta chìm trong sự đổ lỗi hoặc trách móc mẹ mình. Khi có kiến thức về vết thương lòng của mẹ chúng ta sẽ gọi tên được các rắc rối của mình đồng thời tìm cách chữa lành và dũng cảm tìm kiếm hạnh phúc mà mình xứng đáng có được.

Bạn có thể làm gì với nỗi đau được truyền từ mẹ mình?

Theo cô Dr. Nicole Lepera - tiến sĩ tâm lý chữa lành tại Mỹ thì chữa lành vết thương của mẹ là cả một quá trình. Để làm được điều này:

Chúng ta phải cho phép bản thân mình đau buồn khi nghĩ về những sự chăm sóc và yêu thương mà đứa trẻ nào cũng có trong thời thơ ấu - nhưng chúng ta lại không có.

Chúng ta phải cho phép bản thân xem mẹ như con người bình thường với vết thương và nỗi đau riêng chưa được giải quyết. Mẹ không phải là “siêu nhân” nên có thể không hoàn hảo, mẹ không cần lúc nào cũng phải hi sinh vì gia đình con cái. Mẹ chỉ là một người bình thường và có thể đang mang nhiều nỗi đau từ thời thơ ấu.

Những nỗ lực này là để chúng ta có thể thấy đứa trẻ tổn thương bên trong chính mình mà mỗi người luôn muốn được nhìn thấy, được lắng nghe, được yêu thương. Một phần ký ức tuổi thơ bị bỏ rơi về mặt cảm xúc đó khiến chúng ta không biết mình muốn gì, che dấu cảm xúc và cả nỗi sợ hãi khi đặt ra ranh giới để bảo vệ bản thân. Hệ quả là nhiều người trong chúng ta có những cơ chế phòng vệ không lành mạnh có thể gây hại đến chính bản thân mình và những mối quan hệ xung quanh.

Tuy vậy bạn cần tin rằng ai cũng có cơ hội để trở thành người mẹ thông thái, đầy tình yêu thương và lòng trắc ẩn của chính mình.

Làm thế nào để bắt đầu chữa lành vết thương của mẹ?

Cô Nicole Lepera cũng gợi ý các cách để chúng ta thực hành chữa lành vết thương của mẹ:

Một là chúng ta cần trở nên ý thức về tần suất bạn tìm kiếm sự chấp thuận, công nhận của mẹ và cách bạn để điều này ảnh hưởng đến cuộc sống trưởng thành của mình.

Hai là chúng ta cần cho phép bản thân hiểu rằng mẹ của mình là một người mà chỉ có thể yêu thương và kết nối tình cảm theo cách mà bà biết hoặc được dạy từ khi còn nhỏ.

Ba là bạn cần thực hành thiết lập ranh giới cá nhân (Practice boundaries): bắt đầu bằng việc nhận thức về quỹ thời gian và cả năng lượng hữu hạn của chính mình. Bạn cần biết rằng chúng ta không thể làm tất cả mọi việc nên cần có những ưu tiên trong cuộc sống. Và bạn chính là ưu tiên đầu tiên của chính mình.

Bốn là bạn hãy bắt đầu tự trò chuyện với bản thân như cách một người mẹ thông thái, tinh tế và đầy tình yêu thương mà bạn mong ước. Điều này đặc biệt quan trọng khi bạn cảm thấy sợ hãi, bị kích động hoặc phòng thủ.

Năm là chúng ta cần ưu tiên chăm sóc bản thân. Những người mẹ đã chăm sóc chúng ta khi còn nhỏ. Tuy vậy nhiều người mẹ đã không biết cách đáp ứng hoặc thậm chí từ chối nhu cầu của chính mình. Và vì thế để chữa lành vết thương lòng của mẹ, chúng ta cần bắt đầu học cách đáp ứng nhu cầu của mình.

Sáu là bạn hãy thực hành viết danh sách những phẩm chất, đặc điểm khiến bạn trở nên độc đáo hoặc điều khiến bạn tự hào về bản thân nhất. Bạn hãy đặt danh sách này lên gương trong phòng tắm và đọc nó mỗi sáng.

Bảy là bạn hãy kết nối với những người mà ở bên người đó bạn được thể hiện con người thật của mình.

Tám là bạn nên viết một lá thư cho đứa trẻ bên trong của bạn để thừa nhận rằng bạn ước mình được em bé ấy yêu thương, nhìn thấy và lắng nghe như thế nào.

Và một điều rất quan trọng là chúng ta cần hiểu rằng mỗi người đều yêu mẹ mình đồng thời cũng có những mâu thuẫn cảm xúc, suy nghĩ riêng tư về nỗi đau bà đã mang và vô thức truyền lại cho con mình. Đây KHÔNG phải là sự phản bội.

Những vết thương lòng của mẹ có thể gây ra những tác động lớn nhỏ đến cuộc sống và cả các mối quan hệ xung quanh chúng ta. Đôi khi chúng ta cũng thật khó đối diện với sự thật rằng bằng một cách vô thức nào đó mình đang bị ảnh hưởng tiêu cực bởi “ký ức của mẹ”. Tuy vậy điều này cũng là những cảm xúc bình thường trong quá trình chúng ta học cách ý thức về bản thân để tìm cách thay đổi.

Trong quá trình đồng hành cùng những học viên trong “Khóa Học Nền Tảng Chữa Lành để Tự Tin (Foundation)” mình nhận thấy ai cũng có những nỗi sợ hãi của mình và để vượt qua nó là điều không dễ dàng. Tuy vậy đây là việc buộc phải làm để bạn có thể dũng cảm đón nhận hạnh phúc và tự tin từ bên trong - điều mà ai cũng xứng đáng có được.

My Nguyen

Chuyên gia tâm lý

Viết có tham khảo nguồn: https://bit.ly/3wxni44